De afgelopen 2 jaar word ik veel gevraagd door zorgorganisaties om mee te denken over hoe zij hun leerlingen en stagiaires beter kunnen binden, opleiden en begeleiden. Ik zie hen als organisatie worstelen met de ambitie om een goede opleider te zijn terwijl zij last hebben van personeelstekorten. Medewerkers besteden hun tijd liever aan de zorg dan aan het begeleiden van leerlingen en stagiaires.
Het lijkt zo een vicieuze cirkel te worden: niet goed begeleiden van studenten leidt tot uitval en slechte beeldvorming. Wat niet helpend is om de tekorten aan te pakken. En dan heb ik het nog niet over socialiseren van studenten tot goede verzorgenden of verpleegkundigen.
De rol van de werkbegeleider is cruciaal om het opleiden van leerlingen en stagiaires goed vorm en inhoud te geven zodat zij na hun opleiding waardevolle nieuwe collega’s zijn. Maar vaak wordt deze rol als onaantrekkelijke ‘restpost’ ingezet en niet gefaciliteerd in tijd. Vanaf 2005 schrijf ik al artikelen en blogs over de rol van de werkbegeleider, ook het themanummer van
Onderwijs&Gezondheid (nummer 5, september 2019) gaat over opleiden in tijdens van schaarste.
Wat ik nu zie is dat er door beroepsonderwijs en zorgorganisaties heel veel mooie initiatieven ontstaan om nieuwe mensen te verleiden in de zorg te komen werken en leren. Dat vraagt veel van de begeleiders op de werkplek: begeleidden zij tot voor kort studenten uit MBO en HBO met voor hen bekende onderwijsroutes, praktijkopdrachten en proeven van bekwaamheid, nu krijgen zij te maken met oudere zij-instromers, maatwerktrajecten, modulair opgeleide instromers die elk een eigen vorm van begeleiding vragen. En dat in tijden van werkdruk.
De vragen die ik de laatste tijd krijg gaan veelal over:
- Hoe kunnen we de werkplek zo ondersteunen dat het begeleiden van studenten professioneel wordt opgepakt?
- Hoe kunnen we het leren van studenten verbreden naar leren van het hele team? Wat vragen we dan van de werkbegeleiders? Hoe maken zij het verschil en wat hebben zij aan bekwaamheden nodig om dat verschil ook te kunnen maken?
- Hoe ondersteunen we de werkbegeleiders in deze rol?
- Hoe kunnen we met de werkbegeleiders slimme, groepsgerichte, begeleidingsvormen ontwikkelen waardoor we tijd besparen maar wel hoge begeleidingskwaliteit garanderen? Hoe doen we dat volgens het principe van zoveel mogelijk uitgaan van hun eigen kritische praktijksituaties?
- Hoe faciliteren we werkbegeleiders in uren en zetten we hun rol neer als belangrijk werk?
- Wat doen de praktijkopleiders als het gaat om opleiden van studenten en ondersteunen van werkbegeleiders?
Herkenbaar?
Belangrijke vraagstukken die de moeite van het aanpakken en ontwikkelen meer dan waard zijn. Ik geloof niet dat deze via één blauwdruk opgelost kunnen worden. Maar of elke organisatie dat aanpakken en ontwikkelen alleen moet doen? Op basis van mijn ervaringen durf ik niet te spreken van een landelijke trend, maar ik zie wel om mij heen dat veel zorgorganisaties vergelijkbare wielen aan het uitvinden zijn. Ik ben bij diverse organisaties betrokken bij het ontwikkelen van profielen en blended leerlijnen voor werkbegeleiders.
Zelf probeer ik zoveel mogelijk onderling verbanden te leggen, in de ene organisatie ontwikkeld materiaal door te geven aan een volgende opdrachtgever om op door te bouwen, organisaties te verleiden om samen leerlijnen voor werkbegeleiders te ontwikkelen etc. Maar dat blijft beperkt tot mijn opdrachtgevers en mijn netwerk.
Dat maakt mij nieuwsgierig naar anderen: welke collega’s en zorgorganisaties zijn ook bezig met het restylen en professionaliseren van de rol van de werkbegeleider? Hoe doen jullie dat? Wellicht kunnen we van elkaar leren en materiaal gebruiken? Ik ben benieuwd naar reacties, hoop dat je hieronder wilt reageren.
Reacties
Werkbegeleiders
Heel herkenbaar vanuit mijn functie adviseur praktijkleren bij sbb komen we bij alle erkende (zorg en welzijn) instellingen op bezoek. Ik maak in ieder geval gebruik van de tips en tools van onze kwaliteitskaart die voor werkgebeleiders is opgezet
Dank voor je reactie Marjet,
Professionaliseren van werkbegeleiders
Een heel herkenbaar onderwerp, met name het vinden van de balans door werkbegeleiders tussen ondersteunen/coachen van cliënten en ondersteunen/coachen van stagiaires. Vandaag tijdens een sessie met praktijk-/werkbegeleiders gezocht naar win-win situaties.Mooi was daarin het voorbeeld van bewust inzetten van cliënten bij het opleiden van stagiaires en de zelfwaardering en betekenis hiervan voor cliënten.
Het lijkt mij mooi om kennis en ervaringen hierin te delen.
Mooi voorbeeld José, zeker om
Leren begeleiden
De mensen die bij onze organisatie een stagiair begeleiden (noemen wij oraktijkbegeleiders) volgen een cursus van 4 ochtenden verspreid over het jaar. Mensen die een startende collega begeleiden (noemen we werkbegeleiders) kunnen daarbij aansluiten, maar het sluit niet helemaal aan bij wat zij doen. Daarvoor doe ik wel mijn best. Daarnaast zijn er best wat mensen dit aan het doen zonder enige steun. (& hebben we nog veel verschillende rollen binnen obze organisaties leerbegeleiders, coach on the job, vakmanscapscoach, teamcoaches) Mijn plan nu is om materiaal beschikbaar te stellen voor ieder die op enige manier leren begeleid. Maar dat is wat 1 dimensionaal.. Liever zie ik uitwisseling. Ik ben dus heel benieuwd naar ideeen.
Interessant voorbeeld ook
Op een zelfde manier begeleiden diverse groep
Hallo Joke, wij hebben binnen Aveleijn met vergelijkbare vraagstukken te maken. Het begeleiden van een diverse groep aan studenten vraagt het nodige van werkbegeleiders. Een zij-instromer die vaak ouder is en al de nodige ervaring heeft opgebouwd vraagt vaak iets anders qua begeleiding dan iemand die voor het eerst deel uitmaakt van een organisatie (wat jij ook beschrijft in je weblog). Ook kan een werkbegeleider met verschillende opleidingen te maken krijgen en bouw je soms voort op hoe de stagiaire/leerling het jaar daarvoor door een collega op een ander cluster/binnen een andere organisatie is begeleid. Dan is het in elk geval fijn om kennis en ervaringen met andere werkbegeleiders uit te wisselen. Dit is 1 van de dingen die we in elk geval faciliteren. Het lijkt me mooi om kennis en ervaring rondom het professionaliseren van werkbegeleiders met elkaar te delen. Net als jij ben ik nieuwsgierig naar hoe jij en anderen dit doen.
Dag saskia, mooie vragen om
Binnenkort zitten we om de tafel met werkbegeleiders
Dag Joke,
Bij verschillende VVT organisaties waar ik heb gewerkt wisselen de werkbegeleiders vaak. De keuze voor de werkbegeleider wordt pragmatisch genomen met het oog op roosters en beschikbaarheid. Op centraal niveau ontbreekt een overzicht van de mensen die deze rol hebben. Is iemand die al twee jaar geen begeleidersrol heeft gehad nog begeleider? Door deze aanpak kan het gebeuren dat een werkbegeleider niet is opgeleid. En als er weinig faciliteiten beschikbaar zijn, doet een medewerker het er soms even bij. Binnenkort gaan we daar in de organisatie waar ik nu voor werk verandering in brengen. Door eerste met de huidige werkbegeleiders in gesprek te gaan. Daarmee is de eerste noodzakelijke stap gezet: focus! Jouw blog en de links die je deelt ga ik gebruiken bij dat gesprek. Dank daarvoor! En ik hou me zeker aanbevolen voor verdere kennisdeling.
Dank voor je reactie Machteld
Delen is het nieuwe goud. De
Delen is het nieuwe goud. De intrinsiek gemotiveerde werkbegeleiders bieden wij een 9maands leertraject aan. Op basis van de gewenste competenties hebben wij een blended leerlijn ontwikkeld op een digitaal leerplatform. Daarnaast hebben we 6 leer/intervisie/inspiratiesessies. Zeker onder de jonge begeleiders slaat dit aan. Naast de eigen ontwikkeling wordt ook de teamontwikkeling aangejaagd met een analyse van de leescultuur. Zeker een werkbegeleider welkom om een keer mee te lopen. Genoeg werkbegeleiders is ook bij ons een groot issue. We kunnen minder studenten accommoderen dan we zouden willen. Toch deels uit de zorg of een beloning?? Wat is toekomstbestendig??
Ha Marianne, herkenbare
Stand Alone leren
Graag hoor ik wanneer en waar de bijeenkomst is in november.
Hoi Joke,
Hoi Joke,
Heel herkenbaar, zoals voor iedereen hier.
In het afgelopen jaar heb ik een afdeling begeleidt rondom een ander thema.Toch kwam studentbegeleiding hier naar voren als onderwerp waar de verpleegkundigen mee aan de slag wilden. Door naast een vaste werkbegeleider, iedere dag een verpleegkundige als buddy op de werkvloer te hebben, werd door student als werkbegeleider als prettig ervaren. Ik ben vooral op zoek hoe je werkplekleren meer kunt stimuleren.
Mooie vragen over
Mooie vragen over werkbegeleiding Joke. Wij zetten vooral in op het principe: van en met elkaar leren en dus leert het hele team. Daarmee koersen we op meer eigenaarschap van medewerkers om het vak aan anderen te leren, meer gezamenlijkheid. En minder op expliciete begeleidingsfuncties, je doet het met elkaar als team. We ondersteunen met een blended-leerlijn Werkbegeleiding en met werkplekleren met leertechnologie. Experimenteren en faciliteren zijn kernwoorden.
Nieuwe functie
Hallo,
via mijn adviseur opleiden getagd op LinkedIn! Magentazorg is momenteel ook bezig met dezelfde vraagstukken als de meeste collega's al benoemen.
wij zijn in eerste instantie terug gegaan naar de basis. Zo hebben wij een (uitgebreide) werkbegeleidersgids gemaakt (dit is een levend document), een studentmap (deze is bijna af) en zijn we bezig om nieuwe werkbegeleiders de cursus van het SBB te laten volgen.
Na 4 jaar van geen begeleiding staan wij nu aan het begin van een nieuw traject. Mijn functie, praktijkleercoach, is nieuw bedacht om de werkbegeleiders te ondersteunen en mee te denken over nieuw beleid aan de andere kant.
het volgende grote project zijn de inwerkprogramma's, tijdelijke functies als ondersteuner voor de opleiding start en wat wij noemen 'BBL 2.0' om ook juist die nieuwe groep aan collega's de juiste ondersteuning te kunnen bieden waar de huidige stramienen van scholen niet helemaal lijken te passen.
Veel gaande dus momenteel!
Daarnaast ben ik, samen met docent Horizon en collega praktijkleercoach bezig om een werkbegeleiders + cursus te ontwikkelen voor intern gebruik. Zie het als een soort intervisie met informatie, casussen etc om te zorgen dat iedereen van de nieuwste informatie voorzien is. 4x per jaar zijn er 'inspiratiebijeenkomsten' gelinkt aan een onderwerp dat leeft bij de werkbegeleiders. We zijn er nog lang niet, maar stapje voor stapje zorgen wij dat de werkbegeleiders meer plezier krijgen in het begeleiden van collega's in opleiding!
werkbegeleiders
Ook ik ben zoekende hoe werkbegeleiders goed te kunnen ondersteunen in het opleiden van stagiairs vooral na het hebben gevolgd van een basistraining. Ik ben dan ook erg geinteresseerd in de bijeenkomst. kan ik mij hier nog voor aanmelden?
werkbegeleiding
Ik sluit me aan bij al het voorgaande dat er rond dit onderwerp al gezegd is.
In elke branche stoeit men hiermee. Dus goed om dit eens goed op te pakken en ervaringen en Best Practice met elkaar te delen. Dit geld ook voor het beoordelen van leerlingen op de werkvloer.
Werkbegeleider
Voor mijn studie MIZW ben ik een conceptanalyse aan het maken van het begrip werkbegeleider voor de opleiding Verzorgende 3IG in het verpleeghuis. Hoe definiëren jullie het begrip werkbegeleider en hoe wordt dit ingevuld. Is iedereen werkbegeleider of wordt er speciaal iemand aangesteld op de werkvloer. Graag jullie reacties: sandra. defeijter@student.hu.nl
Reactie toevoegen