Kirgizie: een fietsreis door hemelse bergen en zilveren rivieren
14-08-2012
Kirgizie, het land van de zijderoute, de zeldzame sneeuwluipaard en de bergen van Tien Shan, met toppen tot meer dan 7000 meter. Behalve de spectaculaire bergpieken zijn er 'Kaska Suu's ofwel zilveren rivieren, rustige dorpen, groene alpenweiden, tapijten van edelweiss en rode rotspartijen. In juli 2012 had ik de gelegenheid om mee te gaan met een fietsreis van de SNP. Een geweldige belevenis, waarvoor ik graag naar een selectie van mijn foto’s verwijs. Om de foto´s ook in hun context te zien, hieronder een beknopte beschrijving van Kirgizie en haar bewoners (bron Wikipedia).
Wat tijdens deze reis opviel is de leegheid van het land. 84% van het land bestaat uit bergen bestaat en 40% daarvan ligt boven de 3000 mtr. Door de hoogte zijn veel ‘wegen’ het grootste deel van het jaar ingesneeuwd en in het voorjaar verdwijnen veel wegdelen door smeltende sneeuw dat in stromen haar weg naar beneden zoekt. Voor ons als fietsers betekende dit dat wij fietsten over ‘doorgaande wegen’ van stenen, keien, gravel, grind. Soms ook weggevaagde stukken weg waardoor we beken moesten doorwaden. Je snapt dan wel dat lokale bevolking niet voor haar plezier een eindje gaat rijden in een auto, als ze die al hebben. De helft van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Mede doordat het land weinig natuurlijke hulpbronnen bezit. Ter illustratie: de beroepsbevolking bestaat uit 2,7 miljoen mensen van het totaal van 5.357.000 mensen in heel Kirgizië. Daarvan heeft 30% werk in de dienstensector, 15% werk in de industriesector en 55% werk in de landbouwsector.
Kirgizie bestaat uit 40 nomadische stammen. In de nationale vlag zie je dit terug in de 40 stralen die om de zon staan. In het midden van de zon staat een rode cirkel met daarin twee keer drie lijnen. Dit symboliseert een traditionele tentsoort, de yurt. Hierin wonen de nomaden als zij met hun kudden rondtrekken. De Kirgizische stammen maakten deel uit van verschillende regionale staten en politieke eenheden. De geschiedenis is een aaneenrijging van oorlogen en veroveringen, waarin de Kirgiezen nu eens de agressor waren, dan weer de aangevallen partij. Bijzonder is dat de Kirgiezen in hun geschiedenis niet alleen van leefomgeving veranderden, maar ook van religie en zelfs van ras: ze werden van heidenen, islamieten en veranderden van Europeanen in Mongoloiden. Ook onderling was er veel strijd tussen de stammen: tot het einde van de 19e eeuw vonden er gevechten, wederzijdse aanvallen en veeroof plaats tussen vijandige stammen. In de strijd sneuvelen terwijl je de eer van je stam verdedigt, gold en geldt nog steeds als vermetele daad. Op onze vraag wat belangrijke Olympische sporten zijn kregen wij als antwoord: worstelen en andere man op man gevechten!
De stammen zijn nog altijd heel belangrijk. Kirgiezen kennen hun voorouders tot ver in de geschiedenis. Familieleden zorgen voor elkaar als dat nodig is, tot in de verre graad. Wij zagen bijvoorbeeld nergens bedelaars in de steden onderweg. Bedelen is een belediging voor de familie-eer.
De revolutie van 1917 werd een lichtpunt in het nomadische Kirgizie. De 'Rode Russen' riepen direct de genocide op de Kirgiezen een halt toe toen ze de 'Witte Russen' verdreven. De nieuwe orde luidde: alle mensen zijn broeders en moeten elkaar helpen te bouwen aan een verlichte toekomst. De communisten kwamen. Om het arme Rusland uit de armoede te redden, lokte Lenin duizenden arbeiders uit Europese landen naar Rusland om hulp te bieden aan hun broeders. De Sovjetmacht bouwde scholen en verplichtte iedereen, jong en oud, man en vrouw, te leren lezen en schrijven. Bijna de gehele bevolking was analfabeet, nu is dat nog maar 2 %. Ter vergelijk, in Nederland is altijd nog 10% van de bevolking laaggeletterd![1] Kinderen van nomaden gaan bijvoorbeeld naar schoolinterinternaten. De Russen bouwden ziekenhuizen (tot dan toe wendden mensen zich voor genezing tot kruidendokters en moellah's), ze legden nieuwe wegen aan, irrigatiesystemen en electriciteitscentrales. Ze ontwikkelden industrie en landbouw. Het leven van de Kirgiezen veranderde op onnavolgbare wijze. In 1924 kreeg Kirgizie de status van Unierepubliek (de Sovjet-Unie bestond in totaal uit slechts vijftien unierepublieken). De dankbaarheid van de Kirgiezen aan het Russisch imperium blijkt uit de inzet die geleverd is tijdens de 2e Werldoorlog. Een op de vier mannelijke Kirgiezen vocht mee, de bevolking leed honger maar gaf zoveel mogelijk weg aan de strijdkrachten. De helft van de strijders keerde maar terug. Elke familie heeft dan ook veteranen op wie zij erg trots zijn. Elke nederzetting die wij onderweg tegenkwamen had grote beelden staan ter ere van de diverse omgekomen strijders. Ook zagen wij onderweg nog her en der beelden van Lenin staan. Tot 31 augustus 1991 maakte Kirgizie deel uit van het Russische imperium. Nu is Kirgizie een republiek met een grondwet van kracht die het staatshoofd verregaande bevoegdheden geeft. Vanaf de onafhankelijkheid is de leiding van het land instabiel: verkiezingsfraude, opstanden en machtswisselingen.
Onderweg kwamen wij regelmatig een familie in een yurt tegen. De yurt heeft van bovenaf gezien een ronde vorm en bestaat uit een houten geraamte dat overtrokken is met vilt. De binnenkant is bedekt met tapijten. De levensomstandigheden zijn behoorlijk Spartaans, er is geen electriciteit, geen stromend water, geen telefoon, geen riool, maar een groot voordeel van dergelijke huisvesting is de mobiliteit. Voor oorlogszuchtige nomaden, die de Kirgiezen vroeger waren, was dat van doorslaggevende betekenis. Een yurt kan heel snel gedemonteerd worden, klaar voor expeditie. 's Zomers trekken de nomaden met hun kuddes naar de djailoo, de bergweiden. ‘S winters wonen zij in de huizen van hun familieleden in de dorpen. Deze zijn altijd in de dalen gebouwd. De nomaden houden schapen, geiten, koeien, yaks, kamelen en domme ezels met grote oren. Daarnaast heeft elke nomadefamilie paarden. Het leven van Kirgiezen is van de wieg tot het graf met dit dier verbonden. Ook bijna alle volksspelen worden vanaf het paard gespeeld. Kinderen leren paardrijden vanaf drie- of vierjarige leeftijd. We hebben heel wat kinderen zien opduiken uit het niets op eigen paarden, vaak belast met het bijeenhouden van een kudde schapen en geiten.
Gezien de weinige afleiding die het leven in de bergen biedt was onze groep fietsers een hele belevenis voor de families waar we langs reden. Wij keken naar hen en zij naar ons!
En de fietsfeiten op een rij: rond de 970 km gefietst en 11.733 meters geklommen.
Fotos bij blog kirgizie from JokevA
[1] Bron: stichting lezen en schrijven,2011
Wat tijdens deze reis opviel is de leegheid van het land. 84% van het land bestaat uit bergen bestaat en 40% daarvan ligt boven de 3000 mtr. Door de hoogte zijn veel ‘wegen’ het grootste deel van het jaar ingesneeuwd en in het voorjaar verdwijnen veel wegdelen door smeltende sneeuw dat in stromen haar weg naar beneden zoekt. Voor ons als fietsers betekende dit dat wij fietsten over ‘doorgaande wegen’ van stenen, keien, gravel, grind. Soms ook weggevaagde stukken weg waardoor we beken moesten doorwaden. Je snapt dan wel dat lokale bevolking niet voor haar plezier een eindje gaat rijden in een auto, als ze die al hebben. De helft van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Mede doordat het land weinig natuurlijke hulpbronnen bezit. Ter illustratie: de beroepsbevolking bestaat uit 2,7 miljoen mensen van het totaal van 5.357.000 mensen in heel Kirgizië. Daarvan heeft 30% werk in de dienstensector, 15% werk in de industriesector en 55% werk in de landbouwsector.
Kirgizie bestaat uit 40 nomadische stammen. In de nationale vlag zie je dit terug in de 40 stralen die om de zon staan. In het midden van de zon staat een rode cirkel met daarin twee keer drie lijnen. Dit symboliseert een traditionele tentsoort, de yurt. Hierin wonen de nomaden als zij met hun kudden rondtrekken. De Kirgizische stammen maakten deel uit van verschillende regionale staten en politieke eenheden. De geschiedenis is een aaneenrijging van oorlogen en veroveringen, waarin de Kirgiezen nu eens de agressor waren, dan weer de aangevallen partij. Bijzonder is dat de Kirgiezen in hun geschiedenis niet alleen van leefomgeving veranderden, maar ook van religie en zelfs van ras: ze werden van heidenen, islamieten en veranderden van Europeanen in Mongoloiden. Ook onderling was er veel strijd tussen de stammen: tot het einde van de 19e eeuw vonden er gevechten, wederzijdse aanvallen en veeroof plaats tussen vijandige stammen. In de strijd sneuvelen terwijl je de eer van je stam verdedigt, gold en geldt nog steeds als vermetele daad. Op onze vraag wat belangrijke Olympische sporten zijn kregen wij als antwoord: worstelen en andere man op man gevechten!
De stammen zijn nog altijd heel belangrijk. Kirgiezen kennen hun voorouders tot ver in de geschiedenis. Familieleden zorgen voor elkaar als dat nodig is, tot in de verre graad. Wij zagen bijvoorbeeld nergens bedelaars in de steden onderweg. Bedelen is een belediging voor de familie-eer.
De revolutie van 1917 werd een lichtpunt in het nomadische Kirgizie. De 'Rode Russen' riepen direct de genocide op de Kirgiezen een halt toe toen ze de 'Witte Russen' verdreven. De nieuwe orde luidde: alle mensen zijn broeders en moeten elkaar helpen te bouwen aan een verlichte toekomst. De communisten kwamen. Om het arme Rusland uit de armoede te redden, lokte Lenin duizenden arbeiders uit Europese landen naar Rusland om hulp te bieden aan hun broeders. De Sovjetmacht bouwde scholen en verplichtte iedereen, jong en oud, man en vrouw, te leren lezen en schrijven. Bijna de gehele bevolking was analfabeet, nu is dat nog maar 2 %. Ter vergelijk, in Nederland is altijd nog 10% van de bevolking laaggeletterd![1] Kinderen van nomaden gaan bijvoorbeeld naar schoolinterinternaten. De Russen bouwden ziekenhuizen (tot dan toe wendden mensen zich voor genezing tot kruidendokters en moellah's), ze legden nieuwe wegen aan, irrigatiesystemen en electriciteitscentrales. Ze ontwikkelden industrie en landbouw. Het leven van de Kirgiezen veranderde op onnavolgbare wijze. In 1924 kreeg Kirgizie de status van Unierepubliek (de Sovjet-Unie bestond in totaal uit slechts vijftien unierepublieken). De dankbaarheid van de Kirgiezen aan het Russisch imperium blijkt uit de inzet die geleverd is tijdens de 2e Werldoorlog. Een op de vier mannelijke Kirgiezen vocht mee, de bevolking leed honger maar gaf zoveel mogelijk weg aan de strijdkrachten. De helft van de strijders keerde maar terug. Elke familie heeft dan ook veteranen op wie zij erg trots zijn. Elke nederzetting die wij onderweg tegenkwamen had grote beelden staan ter ere van de diverse omgekomen strijders. Ook zagen wij onderweg nog her en der beelden van Lenin staan. Tot 31 augustus 1991 maakte Kirgizie deel uit van het Russische imperium. Nu is Kirgizie een republiek met een grondwet van kracht die het staatshoofd verregaande bevoegdheden geeft. Vanaf de onafhankelijkheid is de leiding van het land instabiel: verkiezingsfraude, opstanden en machtswisselingen.
Onderweg kwamen wij regelmatig een familie in een yurt tegen. De yurt heeft van bovenaf gezien een ronde vorm en bestaat uit een houten geraamte dat overtrokken is met vilt. De binnenkant is bedekt met tapijten. De levensomstandigheden zijn behoorlijk Spartaans, er is geen electriciteit, geen stromend water, geen telefoon, geen riool, maar een groot voordeel van dergelijke huisvesting is de mobiliteit. Voor oorlogszuchtige nomaden, die de Kirgiezen vroeger waren, was dat van doorslaggevende betekenis. Een yurt kan heel snel gedemonteerd worden, klaar voor expeditie. 's Zomers trekken de nomaden met hun kuddes naar de djailoo, de bergweiden. ‘S winters wonen zij in de huizen van hun familieleden in de dorpen. Deze zijn altijd in de dalen gebouwd. De nomaden houden schapen, geiten, koeien, yaks, kamelen en domme ezels met grote oren. Daarnaast heeft elke nomadefamilie paarden. Het leven van Kirgiezen is van de wieg tot het graf met dit dier verbonden. Ook bijna alle volksspelen worden vanaf het paard gespeeld. Kinderen leren paardrijden vanaf drie- of vierjarige leeftijd. We hebben heel wat kinderen zien opduiken uit het niets op eigen paarden, vaak belast met het bijeenhouden van een kudde schapen en geiten.
Gezien de weinige afleiding die het leven in de bergen biedt was onze groep fietsers een hele belevenis voor de families waar we langs reden. Wij keken naar hen en zij naar ons!
En de fietsfeiten op een rij: rond de 970 km gefietst en 11.733 meters geklommen.
Fotos bij blog kirgizie from JokevA
[1] Bron: stichting lezen en schrijven,2011
Reactie toevoegen